تست، بازرسی و تعمیر و نگهداری سیستم اعلام حریق

مشاهدات نشان داده که در موارد بسیاری، سیستم اعلام حریق یک ساختمان با هشدار به‌موقع، مانع از گسترش آتش‌سوزی شده و جان و مال بسیاری از انسان‌ها را حفظ کرده است. اما مواردی نیز وجود داشته که ساختمان‌های مجهز به سیستم اعلام حریق، در آتش سوخته‌اند و هشداری دیده یا شنیده نشده است .

چرا؟
شما چه فکر می‌کنید؟
چه دلایلی باعث عدم کارایی سیستم حفاظتی شده است؟

متداول‌ترین دلایل به شرح زیر است:
1.خاموش‌بودن سیستم اعلام حریق
2.معیوب‌بودن سیستم اعلام حریق
3.استفاده از تجهیزات غیراستاندارد و عدم رعایت اصول طراحی و انتخاب صحیح نوع آشکارساز

عدم نگهداری و سرویس به موقع سیستم اعلام حریق و درنتیجه معیوب‌بودن آن و هشدارهای کاذب بسیار باعث می‌شود تا افراد، خود سیستم را خاموش کرده و از آن به‌عنوان یک سیستم ناکارآمد یاد کنند. تمامی تجهیزات الکترونیکی سیستم‌های حفاظت، ازجمله سیستم اعلام حریق، نیاز به نگهداری، بازدیدهای دوره‌ای و سرویس دارند و باید همواره از آماده‌به‌کاربودن آنها اطمینان حاصل کرد. از این‌رو، نصب یک سیستم اعلام حریق، شرط لازم جهت پیشگیری از گسترش آتش‌سوزی می‌باشد. اما شرط کافی نیست. نصب، همراه با نگهداری (بازدیدهای دوره‌ای) و تعمیرات بازدارنده (تعویض باتری و آشکارسازهای معیوب) شرط لازم و کافی جهت برخورداری از یک سیستم کارآمد و توانا در تشخیص به‌موقع وجود آتش می‌باشد.

 

تجهیزات اعلام حریق ازجمله حساس­ترین دستگاه­های اندازه­گیری و عملیاتی می­باشند و برای عملکرد صحیح، نیاز به نگهداری و سرویس دارند. در سیستم­های آدرس‌پذیر و هوشمند، نوع ساختمان داخلی تجهیزات، کمک به امر نگهداری می­نماید. در این نوع سیستم‌ها، آلارم­های مربوط به کثیفی دتکتورها (به تفکیک)، عدم عملکرد شستی، آژیر و مدول­های واسطه به‌موقع انجام می­پذیرد و در روند پیگیری عدم عملکرد صحیح دتکتورها، همکاری دو جانبه­دتکتور و پانل باعث پایش دائمی (monitoring) وضعیت هر دتکتور شده و در هر لحظه، تمامی حالات، قابل‌مشاهده و ثبت می­باشد.
اما در سیستم­های متعارف (Conventional) صرفاً وضعیت هر زون (خارج‌شدن یک دتکتور از مدار، پارگی خط ارتباطی و اتصال کوتاه خط ) قابل رویت می‌باشد و کثیفی دتکتور یا عدم عملکرد صحیح آن فقط با تست‌های دوره­ای یا آلارم­های ارسال‌شده بر روی پانل معلوم می­گردد.

روند نگهداری و سرویس
بازدیدهای هفتگی: در این بازدیدها، از پانل اصلی اعلام حریق (FACP) بازدید شده و از صحت عملکرد نمایشگر، باتری و تغذیه اطمینان حاصل می‌گردد. همچنین درصدی از شستی­ ها به صورت اتفاقی تست می‌شوند. چک شستی ­ها به‌صورتی است که در یک برنامه زمانی 6 ماهه، تمامی آن­ها چک می‌شوند. در ادامه دفتر ثبت آلارم­ها (Fault) بررسی شده و درصورت فعال‌شدن سیستم در گذشته، علت آنها بررسی و مورد اشکال پیدا و رفع عیب می‌گردد. در مرحله­آخر، تمامی عملیات و شماره­تجهیزات سرویس‌شده ثبت می‌شود. نوع بازدید هفتگی، باتوجه به حساسیت محل، نوع تردد افراد، تعداد افراد موجود و تمیز بودن محل می­تواند از یک تا 4 هفته یک‌بار انجام پذیرد.

بازدیدها و فعالیت­های شش‌ماهه:

در این بازدیدها تمامی اتصالات، کابل­ها، سیم­ها چک گردیده و ضمن رفع نقص، صحت عملکرد آن­ها تأیید می­شود. آژیرها چک شده و از صحت و سلامت آن­ها اطمینان حاصل می­گردد. دتکتورهایی که در نواحی آلوده و اثر باد قرار دارند، تمیزکاری شده و عملکرد آن­ها نیز چک و ثبت می‌شود. تمامی شستی­ها چک شده و برچسب تأیید (CERTIFICATE) روی آن­ها نصب می‌گردد. آژیر خارج از ساختمان، فلاشر و تمامی اجزای متصل به زون نیز باید تست شده و موردتأیید قرار گیرند. همچنین می­توان قسمتی از دتکتورهای متصل به هر زون را در این دوره، تمیزکاری نمود.

 

تست­های سالیانه
تمامی دتکتورهای متصل به مدار هر پانل، در یک برنامه زمانی حداکثر سه‌ساله می­باید تمیزکاری و تست عملکرد گردند. این سرویس می­تواند تقسیم شده و در عملیات 6 ماهه، یک‌ساله یا یک سرویس سه‌ساله انجام پذیرد. نحوه­کار به‌صورتی است که در طول برنامه زمانی سه‌ساله تمامی تجهیزات (دتکتور، شستی، آژیر، فلاشر، مدول­های واسطه و جداکننده­ها)کاملاً چک می‌شوند. درصورتی­که محل نصب تمامی یا قسمتی از دتکتورها آلوده باشد، این زمان کاهش می­یابد. اما امکان افزایش زمان سرویس وجود ندارد.LED (نشان­دهنده­های خارجی) نیز در پریودهای سالیانه چک می­گردد. هم­چنین مدارات داخلی، بُردها و باتری­های پشتیبان برنامه در طول برنامه سالیانه، طبق دستورالعمل سازنده تمیزکاری و چک گردیده و درصورت نیاز باتری­های پشتیبان تعویض می‌شوند.

 

حداکثر زمان استفاده از هر دتکتور بین 8 تا 10 سال می­باشد. پس از انقضای این زمان، دتکتور مربوطه حتی اگر سالم باشد، بایستی تعویض شود. در طول هر سرویس، سرویس‌کار بایستی برچسب تأیید، تاریخ و مهر شرکت خود را بر روی آن درج و در دفتر مخصوص محلی ثبت نماید. می‌بایست شماره­های تماس با سرویس­کار در محل FACP نصب شده و امکان حضور سریع سرویس­کار مهیا باشد.
توجه: در هنگام انجام سرویس­ها و احتمال به‌صدادرآمدن آژیر خطر، تمامی افراد مستقر در ساختمان از قبل اطلاع یافته و امکان هرگونه خطر پیش­بینی گردد.
باتوجه به امکانات سیستم­های هوشمند، درصورتی‌که اعلام کثیفی دتکتور یا معیوب‌بودن تجهیزی قبل از رسیدن موعد سرویس اعلام شد، سرویس­کار از طریق مسئول ساختمان سریعاً به محل مراجعه و رفع اشکال نماید. تاریخ سرویس قبلی و بعدی نیز با خط درشت بر روی پانل نصب گردد.
خطا در آلارم

خطا در آلارم بر دو نوع می ­باشد.
آلارم­های ناخواسته: در این نوع آلارم­ها عاملی غیر از حریق باعث فعال‌شدن سیستم گردیده است. عواملی مانند: دود سیگار، حرارت بخاری، دود ماشین و سرایت آن به دتکتورهای دود، باعث این اتفاق می­شوند. دراین حالت، عامل فعال‌شدن آژیر وجود داشته اما این عامل حریق نبوده است. نکته بسیار مهم آنکه در این قبیل موارد تمامی اجزای سیستم (دتکتور، آژیر و پانل) کار خود را با دقت و صحت انجام داده‌اند که این یعنی آماده‌به‌کاربودن سیستم. ولی چون حریقی اتفاق نیافتاده، می‌بایست نسبت به حذف زمینه‌های بروز این خطاها اقدام و سیستم آماده دریافت علائم حریق واقعی گردد.

پاسخ دهید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

کد امنیتی *